RAHİMDE POLİP

Rahim içi polip, rahimin içini döşeyen zar tabakasından köken alır ve endometrium dokusunun bazı alanlarda fazlaca büyüyerek rahim içi dokuya doğru itildiğinde polip meydana gelir. Genelde, birkaç santimetre boyunda bir tane oluşabilir veya bazen birkaç adet olarak da polip görülebilir. Merkezi bir damarı çevreleyen rahim içi dokusunun aşırı kalınlaşması ile geniş bir alana yayılarak geniş tabanlı polipler ortaya çıkar. Bu bağlantı çok ince ise buna saplı polip adı verilmekte ve zamanla rahim ağzından dışarıya doğru sarkar.

Rahimde Polip Belirtileri

Polipler bazen hiçbir şikayete sebep olmazlar ancak çok sık oluşan kanama ile karşımıza çıkar. Poliplere bağlı olarak uzun süren adet kanamaları, ilişki sırasında lekelenme şeklinde hafif kanamalar, büyük polipler oluştuğunda kramp şeklinde ağrılarve menopoz sonrasında oluşan kanamalar şikayetler arasında sayılabilir. Bu yüzden tanıda ultrasonografi oldukça yararlı olmaktadır. Polipler hastaya yapılan ultrason veya diğer tetkikler sırasında farkedilirler. Çok nadir de olsa polipler rahim ağzına kadar sarkmışsa vajinal muayene esnasında tespit edilebilmektedir. Polipler nadirende olsa hamile kalamamaya ya da gebe ise düşüğe neden olabilirler. 

Rahimde Poliplerin Risk Faktörleri

Rahim poliplerin oluşumunda östrojenin rolü tartışılmaz olarak vardır. Risk faktörlerini incelediğimizde bu kolaylıkla anlaşılacaktır. Bu risk faktörleri arasında;

• İleri yaş,
• Geç menopoz,
• Hiç doğurmamış olmak,
• Obezite,
• Hipertansiyon,
• Diyabet,
• Meme kanseri idame tedavisinde tamoksifen kullanımı,
• Menopozda östrojen replasman tedavisi olarak sıralanabilir.

Rahim Poliplerinin Tedavisi

Rahim polipin tanısının kesinleştirilmesi için histerosonografi en sık kullanılan bir yöntemdir. Bir kanül yardımıyla endometrial dokuya salin solüsyonu verilir ve bu esnada vaginal ultrasonografi ile endometrial polip hiperekojen, saplı ya da geniş tabanlı olarak izlenir. Sonohisterografinin önemli bir avantajı poliplerin rahim içindeki lokalizasyonunun belirlenebilmesidir. Kesin tanı polipin küretaj veya histeroskopi ile çıkarıldıktan sonra patolojik olarak incelenmesi sonucu konur.

Polipler genel anestezi altında ameliyathane koşullarında yapılır ve hastaya alttan vajinal yolla histeroskopi ya daküretaj yöntemi uygulanarak polip alınır. Polip ameliyatı genelde çok kısa sürmekte takriben 20-30 dakikalık bir zamanda tamamlanmaktadır. Ameliyatta rahim içerisine veya vajinaya (hazneye) dikiş atılmaz, polip sadece kesilerek alınarak kesin tanı için patolojik incelemeye gönderilir. Patolojik inceleme sonucu polip olarak gelmişse ek bir tedaviye gerek duyulmaz. Hastaya kontrol için tekrar ultrasonografi veya SİS yapılmalı, polipin tamamen alındığı kontrol edilmelidir. Ancak, operasyon işlemi esnasında rahimin delinmesi , kanama veya enfeksiyon küretajda olabileceği gibi histeroskopide de karşımıza çıkabilmektedir. Menopozda kanama durumunda da histeroskopi rahatlıkla uygulanabilir. Polipler alındıktan sonra yıllar sonrasında nadiren de olsa tekrarlayabilmekte ve çok sık karştığımız birdurum değildir.

Endometrial poliplerin kanser potansiyeli ile ilgili çelişkili görüşler oluşsa da genelde iyi huyludur ve belirgin kanser potansiyeli içermezler. Nadiren de olsa polip zemininde patoloji sonucuna göre kansere rastlanabilmektedir. Yalnızmenopozdaki endometrial polipler mutlaka çıkarılmalı ve kanser ekarte edilmelidir. Alınmayan polip zamanla büyür ve aşırı kanamaya sebep olabilir ya da eğer altında kanser tehdidi varsa ilerleyip kötü sonuçlara neden olabilir. Tedavi aşamasında her polibin alınmasıda şart değildir. Özellikle şikayete yol açmayan, menopoz öncesi ve 1 cm’nin altındaki poliplerin alınmasına hiç gerek yoktur. Sadece hastanın durumuna göre belirli aralıklarla ultrason muayenesi yapılarak kontrol edilmesi yeterli olmaktadır. Rahim içerisindeki polipler için bitkisel tedavi, bitkisel otlar, çaylar, soğan kürleri, yiyecekler, içecekler uygulanmamalıdır. Bunlar fayda sağlamadığı gibi asıl tedavinin de gecikmesine sebep olmaktadır. Yani bazı bitkler rahim iç tabakasına etki ederek rahim kanseri riskini arttırabilmektedir.

Polip operasyonundan sonra birkaç gün az az lekelenme tarzında kanamalarınız olabilir. Ancak yoğun bir kanama oluştuğunda, ya da kanama ve lekelenme 7 ila 8 günden fazla sürerse muhakkak doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. Bu operasyon sonrasında ilk adet kanaması genelde 30-40 gün sonra olabilir. Cinsel birliktelik kanama kesildikten sonra yani 1 ila 2 hafta sonrasına başlanılmalıdır. Ayrıca gebe kalmak isteyen çiftlerin 2-3 ay korunması yeterli olmaktadır.

Rahim Ağzı (Serviks) Polip

Rahim ağzından (serviks) kaynaklanan genelde çoğu küçük boyutta oluşan ve halk arasında ise "et parçası" olarak adlandırılan iyi huylu oluşumlardır. Serviks, rahmin vajinaya açıldığı boyun bölgesidir. Her yaştaki kadında servikal polip görülebilir, özellikle menopoza girmekte olan kadınlarda daha sık rastlanmaktadır. Rahim ağzı polipleri rahim ağzında veyaservikal kanaldan köken alan ve rahim ağzından vajinaya doğru büyümesi şeklinde görülmektedir. Poliplerde nadirende olsa kanser oluşabilir. Polip alındıktan sonra, iyi ya da kötü huylu olup olmadığını anlamak için patolojik inceleme yapılmalıdır.

Rahim ağzı polipler bazen hiçbir belirti göstermezler ve ultrason muayenesi sırasında ortaya çıkarlar. Genelde tek bir polip olur fakat bazen birden fazla da oluşmaktadır. Cinsel ilişkiden sonra oluşan kanamalar, adetler arasında kanama, vajinal akıntı ya da menopozdan sonra kanama gibi şikayetlerle ortaya çıkabilmektedir. Genellikle, 39-50 yaşları arasındaki kadınlarda görülürken, 35 yaşın altındaki kadınlarda da nadirende olsa görülebilmektedir.

Servikal Polip Risk Faktörleri

• 40’lı yaşlar,
• Birden fazla doğum yapmış olmak,
• Gebelikte östrojen hormonundaki artış,
• Enfeksiyon öyküsü,
• Doğum kontrol hapı kullanımı.

Servikal Polip Tedavisi

Servikal polipler rutin muayene esnasında saptanır. Rahim ağzındaki polipler genellikle iyi huylu oluşumlardır yalnız çok az da olsa kötü huylu (malign) olabilecekleri için smear testi ya da biyopsi alınarak patolojik inceleme yapılmalıdır. Rahim kanseri ya da rahim ağzı kanserini oluşturacak bir durum olup olmadığı muhakkak araştırılmalıdır. Endoservikal küretaj  doktor gerekli gördüğünde eşlik edebilecek hiperplazi veya kanseri ekarte etmek için göz önünde bulundurulmalıdır.Polipler için ilaç tedavisi yoktur, cerrahi olarak alınması gerekir.

Servikal polip çıkarılması basit bir işlemdir ve lokal anestezi ile alttan alınabilir. İşlem süresi 10 dakika olmaktadır. Polipler genellikle bir tane olur ancak, çok sayıda ve büyük polipler varsa ameliyat için genel anestezi uygulanır. Alınan polip patolojik bir incelemeye gönderilmeli ve eğer sonuç polip olarak gelirse ek bir tedavi gerektirmez. 

Diğer taraftan, servikal polip gebe kalmanızı engellemez, çünkü polip genellikle kenarda yer alır rahmin ağzını tıkamaz. Ancak rahmin iç kısmında ya da kanalda ise gebeliğinizi engelleyebilir bu durumda kısırlığa (infertilite) neden olabilir. gebelikte rahim ağzında polipe rastlanmışsa biyopsi yapılması gerekir. Bu durumda sonuç polip olarak geldiğinde gebelik sorunsuz şekilde devam eder. Bu durum normal doğumu engellemez ve sezaryen ameliyatı yaptırmayı gerektirmez. Eğer doğuma az bir süre kala polip oluştuysa, riskler dikkate alınarak doğum sonrasına biyopsi uygulanmalıdır. 

Sonuç olarak, servikal polip eksizyonu sonrası genellikle bir sorun yaşanmaz. Polip tedavisinden sonra her yıl düzenli olarak jinekolojik muayeneniz ve pap smear testi yaptırmanız gerekmektedir. Polipler tekrar edebilir, bu durumda tekrar alınması gerekebilir. Cinsel ilişki sonrasında kanamalar yaşanıyorsa muhakkak sebebi araştırılmalıdır.