KADIN DOĞUM UZMANI

Bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olarak, toplumumuzda gördüğüm en büyük sorunlardan biri gebelik takibi sürecinde hemen herkesin ‘doktorlaşma’sı. Deneyim daima büyük bir avantaj ve destektir. Gebelik ve lohusalık sürecinde annelerimiz, teyzelerimiz, halalarımız, kayınvalidelerimiz, ablalarımız, yakınlarımız elbette geçmiş gebelik ve doğum tecrübeleriyle yanımızda olur ve açıkçası işlerimizi de oldukça kolaylaştırırlar. Çünkü annelik, okunan tüm kitaplara, edinilen tüm bilgilere rağmen pratiğe dönüşürken panikletir, biraz zorlar. Her şeyden önce yepyeni bir yaşamın ellerimize teslim edilmesidir ve afallamamız, yetersizlik hissine kapılmamız normaldir. Dolayısıyla yakınımızdaki deneyimli kişiler, sınırlarımızı aşmadıkça varlıklarıyla bize epey yardımcı olurlar. Ama bu, herkesin kendini doktor ilan edebileceği ve her konuda fikir sahibi olabileceği anlamına gelmesin. Herkes, bu aşırı müdahaleci tavrın olası olumsuz sonuçlarını hesaplayarak duracağı yeri bilsin. Önerim bu olacaktır.

“İyi niyetle yardım etmek istemenin nasıl olumsuz sonuçları olabilir ki?” dediğinizi duyar gibiyim. Her şeyden önce her anne ve her bebek farklıdır. Bir kadının gebeliği, diğer kadının gebeliğiyle aynı değildir. Aynısı lohusalık için de geçerli. Elbette genel benzerliklerimiz var, elbette gebeliğin de lohusalığın da bilinen belli süreç özellikleri var. Ancak bunların dışında, hem fiziksel tıbbi durum, hem psikolojik durum dolayısıyla her kadın gebeliğini de lohusalığını da farklı bedensel ve ruhsal tehditler ve fırsatlarla geçirir.

Beslenme düzeni, kilo alış veriş, mide ve bağırsak sorunları, gebelik şekeri, iş hayatındaki durum, cinsel yaşam, içinde yaşanılan ortam, maddi ve manevi imkanlar, gebelik-düşük- kürtaj sayısı, tansiyon problemi, yaş etkeni gibi pek çok nedenle gebelik de lohusalık da çok başka biçimlerde seyredebilmektedir. Dolayısıyla bir gebeye ya da lohusaya tabii ki önerilerde bulunabilirsiniz ancak bu konuda sınırı aşmak durumunda adeta reçeteli satılan bir ilaç tavsiye etmiş ve olası olumsuz sonuçlara vesile olmuş olursunuz. Üstelik “emiyor mu?” sorusunun listenin başında bulunduğu psikolojik baskı sorularıyla da zaten zorlu bir süreçteki lohusanın tadını iyice kaçırmış bulunursunuz.

Gebelik takibini yaptığım ya da sadece danışmak için ulaşan anne adayları, çevrelerinden gelen öyle önerilerden söz ediyorlar ki adeta herkes benden daha çok doktormuş gibi hissediyorum. Unutmayalım; her gebenin ister özel hastanede ister devlet hastanesinde ister sağlık ocağında bir ebesi, hemşiresi, doktoru var. Sıklıkla gidemeyenler için internet üzerinden doktorların soruları yanıtlayabildiği forumlar ve web siteleri var. Sosyal medya üzerinden benim gibi soruları yanıtlayan çok sayıda uzman var. Ne olur, gebelere ve lohusalara yaren olalım ama doktorluk işine bulaşmayalım.

Prematüre annesi, babası olmak başkadır. Bebekle o ilk kavuşma, uzun aylar boyunca hayal edilir ancak hayallerdeki gibi gerçekleşmez. Önemli olan elbette bebeğin ve annenin sağlığıdır, zamanla ve doktorların sıcak ilgisiyle her şey yoluna girer. Ancak yine de beklemek biraz can sıkıcıdır. Bebeğini hastanede bırakıp eve dönmek, sağlığına dair haberleri endişeyle beklemek, günün yalnızca belli saatleri kısıtlı biçimde görebilmek anne ve babalar için ama en çok anneler için zordur. Prematüre bebeklere gelirsek, onlar adeta birer minik savaşçıdırlar. Hayata tutunmak, annelerinin kollarına dönmek, evlerinin kokusuna kavuşmak için savaşırlar ve çoğunlukla kazanırlar. Hele günümüzde prematüre öyküleri çoğunlukla mutlu sonla bitmekte. Tam donanımlı hastanelerde, işinin ehli doktor ve hemşireler, bebeklerin bu kritik süreçlerini gerçekten ilgi ve sevgiyle yönetmekteler. Yine de merak ettiklerinizi yanıtlamanın gerekli olduğunu ve bu ihtimalden korkmanızın önüne geçmeyi istiyorum. Bilgi, korkuyu yok eder.

Prematüre doğum nedir?

Prematüre doğum, 37 haftadan önce gerçekleşen doğumlardır. Doğum haftalarına göre sınıflandırılan prematülerin yaşama oranı önceki yıllarda oldukça düşüktü ama şimdi prematüre bebekler, adeta mucize bebekler olarak hayata karışıyorlar. Örneğin 2000’li yıllara dek gittiğimizde 500 gram altı doğan bebekler çoğunlukla yaşamıyordu. Bugünse 500 gramın altında doğan bebekler dahi yaşatılabiliyor. Ve yaşayan prematüre sayısı, her geçen yıl artıyor. Ne sevindirici gelişme! Prematüre bebeklerin yaşama oranının yükselmesi elbette şans eseri değil. Akciğer fonksiyonlarının devamı için gerekli ilaçların sağlanabilmesi, donanımlı sağlık kuruluşu ve personelinin artması ve özellikle de bebek yoğun bakım ünitelerinin açılması bu oranın yükselmesinde etkili oluyor.

Prematüre bebekler, gebelik haftasına göre şu şekilde sınıflandırılır:

1. Grup ileri derecede prematüre (24-31 Hafta.)
2. Grup orta derecede prematüre (32-35 Hafta.)
3. Grup sınırda prematüre (36-37 Hafta.)

Prematüre bebekler, doğum ağırlıklarına göre ise şöyle sınıflandırılır:

1. Düşük doğum ağırlığı: Bebeğin doğumda 2500 gr.dan az olması.
2. Çok düşük doğum ağırlığı: Bebeğin doğumda 1500 gr.dan az olması.
3. Aşırı düşük doğum ağırlığı: Bebeğin doğumda 1000 gr.dan az olması.

Gebelik süresinin tamamlanması, bebeğin de doğuma hazır hale gelmesi anlamını taşır. Dolayısıyla doğum zamanından önce dünyaya gelen prematüre bebekler, bazı hassasiyetlere sahip olurlar. Bu hassasiyetler arasında, solunum güçlüğü sendromu, kolestatik karaciğer hastalığı, kanama, sepsis, duyusal problemler ve hipo/hiperglisemi, kısa barsak sendromu gibi komplikasyonlar görülebilir. Ayrıca duyma ve görme eksiklikleri, optimum beslenme soruları da sık rastladıklarımızdandır. Tabi tıbbi gelişmeler ve donanımlı sağlık ekipleri sayesinde bu riskli durumlar minimalize edilmektedir. Ancak yine de bu süreç anne babalar için endişe vericidir. Ve ne olursa olsun titiz takip gerektirir. Doktorlar, öncelikle aileyi olasılıklar hakkında bilgilendirmeli ama bunu yaparken onları ümitsizliğe de sevk etmekten kaçınmalıdırlar. Prematüre bebeklerde Prematürelik Retinopatisi adında bir göz rahatsızlığı olasılığı vardır ve bunun tespiti için doğumdan sonraki 4-6 haftalık sürede kontrol gerekmektedir. Erken teşhisin önemli olduğu bir sorun olan ROP, maalesef erken teşhis edilemezse körlükle sonuçlanabilmektedir. Prematüre bebeklerin takibi, yalnızca doğumda mevcut olan ve fark edilebilen rahatsızlıkların değil, ileride oluşabilecek sorunların da bertaraf edilmesi için önemlidir.

Prematüre bebeklerin takibinde birden fazla branşta doktordan görüş almak ve bebeklerin bazı başka branş doktorlarına muayene olmalarında fayda vardır. Örneğin Fizik Tedavi Uzmanı Doktoru, bebekteki spastisite, refleks canlılığı gibi motor gelişimi olumsuz yönde etkileyecek birçok rahatsızlığı bertaraf etme konusunda başarılı olabilir. Bunun yanısıra yoğun bakım esnasında beyin kanaması ya da havale geçiren bebeklerin riskleri de artmış olur. Dolayısıyla nörolojik sorunların yaşanması ihtimaline karşın çocuk nöroloğunun muayenesi de önemlidir. Doğum ağırlıkları 1500 gr.ın altında olan bütün bebeklerin işitme muayeneleri yaptırılmalıdır. Ayrıca ailede sağırlık öyküsü varsa, bebek menenjit geçirmişse, zor ve uzun sürmüş doğumla doğmuşsa, rahim içi enfeksiyon öyküsü varsa işitme muayenesi kesinlikle yapılmalıdır. İşitme muayenesinin bebek 6 aylık olmadan yapılmasını önermekteyiz. Ayrıca prematüre bebeklerin beslenmeleri de doktorlarından görüş alınarak titizlikle sürdürülmelidir.

Prematüre bebeklerde sık duyduğumuz şeylerden biri de takvim yaşı ve düzeltilmiş yaştır. Takvim yaşı bebeğinizin doğduğu tarih esas alınarak hesaplanan yaştır. Düzeltilmiş yaş ise doğması gereken tarih esas alınarak hesaplanan yaştır. Prematüre bebekler 2 yaşına gelene dek düzeltilmiş yaşları esas alınarak takip edilmelidir ki gelişimlerinde hiçbir şey gözden kaçmasın. Prematüre bebeklerin bakımında yalnızca doktorlar ve hemşireler etkin değildir elbette. Anne ve babalar da bebeğin bakımı konusunda bilgili ve takibinde dikkatli olmalıdırlar. İlk yardım eğitimi, doğru yatırılma pozisyonları, görme ve işitmeye dair fonksiyonların gözlenmesi anne babanın bilmesi gerekenler listesinde yer almaktadır. Elbette gerekli görmeleri halinde danışacakları kişi yine doktorlarıdır.

Bebeğin taburcu olmasından ve ev düzenine girmesinden sonra anne ve babaya düşen en önemli şeye geldi sıra; olumlu olmak ve bebeğe de bunu yansıtmak. Çünkü bebeğiniz biraz hassasiyet gerektirmekle birlikte, sizinle yaşamaya ve yaş almaya hazır.

Adetten Kesilme Ya Da Düzensizlikler:

Her ne kadar adetin kesilmesinin üstünden 1 yıl geçmesi gerekir denilse de eğer 6 ay kanama olmamışsa bu menopozun göstergesi olabilir. Adetlerin arası açılır.

Sıcak Basması:

Kadınların günlük hayatını etkileyen en önemli şikayetlerinden biridir. Yüzlerinden başlayıp aşağıya doğru giden ve alevlenmelerle seyreden bir durumdur.

Terleme:

Gündüz ya da gece fark etmeden sürekli terleme yaşarlar, yüzünden başlayıp sırta doğru ilerleyen terleme kışın da devam edebileceği için pencere açmak bunu yaşayan bayanlarda adet olmuştur.

Sinirlilik:

Aile bireylerinin söylemesiyle bu sıkıntıyı kendinde fark eden kadınlar ellerinde olmadan bunu yaşarlar ve kırıcı olurlar. Hassas ve kırılganlık bunun sonucunda görülebilir. Belki de bu dönemde profesyonel bir destek almak en doğrusudur.

Sıkıntı:

İç huzursuzluk yaşayabilirler.

Genital Sistemde Kaşıntı:

Hormonların azalmasıyla beraber genital sistemdeki kuruluğa bağlı kaşıntılar olabilir. Bunun tedavisi mümkündür.

İlişkide Ağrı, Darlık Ve Kanama:

Bu şikayetlerde hormonal azalmaya bağlıdır. Tedavisi mümkündür.

İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Sıklaşması:

Her dönemde olduğu gibi bu dönemde de kadınlara bol sıvı tüketmeleri gerektiği vurgulanmalı ve hormonal destekle bunun azalabileceği ya da kaybolabileceği söylenebilir.

Hafıza Kaybı, Depresyon:

Bu durumu aile fertleri fark ettiğinde mutlaka bir destek alınması konusunda ısrarcı olunmalıdır.

Seksüel Aktivitede Azalma:

Hormonların azalmasına bağlı görülen bu durumda psikolojik ve ilaç desteğiyle yardımcı olunabilir.

Osteoporoz:

Menopoz döneminde adını sıkça duyduğumuz osteoporoz kemikte kırık riskinin artmasıdır. Östrojenin yani kadınlık hormonunun azalmasından dolayı bu dönemde sıktır. Eğer erken menopoza girmişseniz, steroid kullanıyorsanız risk grubundasınızdır ve bir kadın doğum uzmanıyla görüşmenizde yarar vardır. Kadınlarda osteoporoz hiçbir şikayet vermeyebileceği gibi ağrı, boyda kısalma veya kemik kırıklarıyla da kendini belli edebilir. En kolay tanısı kemik mineral dansitometri ile konur. Sonuçlarına göre kalsiyum başta olmak üzere çeşitli tedaviler uygulanabilir. Menopoza girmiş kadınlarda en önemli sorunlardan biridir. Kemik kaybı ya da erimesi olarak da değerlendirilir. Ülkemiz güneşi doyasıya hissettiğimiz bir yer olduğu için aslında risk faktörlerinden birini elemiş bulunmaktayız. Fakat eğer süt ve süt ürünleri fazla tüketilmiyorsa, sigara kullanılıyor, zayıf ve beslenme yetersizliği bulunuyorsa, erken yaşta yumurtalıklar alınmışsa bu gruptakiler osteoporoz için risk altında demektir.

Damar Hastalıklarında Artma:

Kalp damarlarında pıhtı oluşması ve daralmalar menopozdan sonra artar. Kan yağlarında artış görülür bu da sadece kalpte değil diğer organlarda da tıkanıklık yapabilir. Önceden menopozda kullanılan hormonların kalp ile ilgili sorunları önlediği söylenmekteydi ama günümüzden yapılan çalışmalarda bunun doğru olmadığı bildirilmiştir.

Menopozda yapılması gerekenler:

• Kan Sayımı, Idrar Testi,
• Kan Yağları (Total Kolesterol, HDL Ve LDL Kolesterol, Trigliserid),
• Karaciğer Ve Böbrek Fonksiyon Testleri (ALT, AST, Üre, Kreatinin),
• Kandaki Kalp Belirteçleri (CRP, Homosistein),
• TSH, St3 St4: Guatr Testleri.

Smear Testi:

Cinsel olarak aktif olan kadınlarda yılda bir yapılan rahim ağzı kanser tarama testidir. Bu menopozdan sonrada yapılır. Eğer 3 yıl üst üste normal çıktıysa testin süresi doktor tarafından daha uzun aralıklarla yapılabilir.

Ultrason:

Rahim, yumurtalıklar ve tüm karnın ultrasonu yapılarak tüm organlar yılda bir değerlendirilir.

Mamografi:

40 yaşın üstünde her yıl yapılmalıdır. Memeyi sıkıştırıp acı verdiği için bazı kadınlar bu işlemi yaptırmak istememektedir. Fakat 15 dakikalık bir acı için 1 yıllık rahatlık tercih edilebilir herhalde. Meme ultrasonu ise mamografide şüphelenilen lezyonların ayırmak için yapılır. Memesi yoğun olan kadınlar, menopozda hormon tedavisi alanlar, protezliler ve ameliyat geçirmiş olan mamografinin yorumlanmasını güçleşir. Belki de daha ileri bir tekniklerle meme değerlendirilebilir.

Kemik Yoğunluk Ölçümü:

40 yaşını geçmiş bayanlarda kontrol için ya da erken menopoza girmiş olanlarda kemiklerde kaybı görmek amacıyla yapılan bir nevi kemik ultrasonudur. Riskli gruplarda ya da erken dönemde yumurtalıkları alınmış ya da hormon almak istemeyen kadınlarda yapılması önerilir. Sonuca göre tedavi verilebilir.

Hormon Tedavilerinin Çeşitleri

Tek Başına Ağızdan Ya Da Bant Şeklinde Östrojen:

Bu tedavi rahmi alınmış olan kadınlara verilir. Yalnızca östrojen verilmesinin nedeni memelere ve organlara diğer hormon olan progesteron yüklemesi yapmamaktır.

Östrojen Ve Progesteron Birlikte:

Kadınlarda kadınlık hormonuyla beraber progesteronun verilmesinin nedeni bira da puzzle oyununa benzer. Östrojen ve progesteron birbirini tamamlayan hormonlardır. Birinin girintisi diğerinin çıkıntısıyla eşleşir. Bu yüzden eğer tek östrojen verilirse rahim iç tabakası fazla miktarda kalınlaşır, bunu karşılamanın tek yolu progesteronla beraber verilmesidir. Tamamen menopozda olan ve adetten kesilen kadınlara sürekli verilebileceği gibi adetleri düzensizleşmiş ve hala adet görme ihtimali olan kadınlara da aralıklı olarak verilir.

Hormon Benzeri Ilaçlar (Tibolon):

Hormonlara bağlanarak etki gösteren bu ilaçlar genellikle menopoz sonrasındaki şikayetler için tercih edilir.

Bitkisel Östrojenler (Fitoöstrojenler):

Zayıf etkilidirler ve özellikle östrojen hormonu almak istemeyen ya da doktor tarafında verilmesi uygun olmayanlara verilir.

Menopozda hangi ilacın ne zaman ve ne şekilde verileceği kar zarar hesabı yapılarak hastaya göre doktor tarafından planlanır.

Hamilelikten korunmak için en etkili doğum kontrol yöntemi kullanmadan cinsel ilişkide bulunan kadınların % 80-90’ı bir yıl içinde gebe kalır.  Bu nedenle, kadınlara yönelik doğum kontrolü yöntemleri arasında en başta, gebeliği önleyici haplar ve rahim içi spiraller olarak sayabiliriz. Özellikle, hormonlara dayalı doğum kontrol yöntemleri gebeliği engellemede çok etkilidir. Rahim içi araçlardan ve az miktarda hormon salgılayan Mirena bu sınıftan kabul edilir. Öncelikle hiçbir doğum kontrol yönteminin %100 etkili olmadığı göz önünde bulundurursak, hormonlu spirallerin %99 etkinliği kadınlar için oldukça önemli bir avantajdır.

Hormonlu spiralin kullanımı kadın açısından çok daha kolaydır çünkü günlük hayatlarında herhangi bir şey yapmalarını gerektirmez ve 5 seneye kadar kullanabilir. Doktorunuzun size öğreteceği aylık basit bir kontrol dışında, hormonlu spiral istediğiniz sürece kullanabileceğiniz ve hatta artık unutacağınız bir doğum kontrol metodudur.

Ayrıca, doğum kontrol hapları, doğum kontrol aşıları, vajinal halka, erkek döl hücrelerini öldüren tabletler ve fitiller en etkili metodlar arasında yer alır. Cinsel sterilizasyon dediğimiz erkek için kısırlaştırma ameliyatı (vazektomi) ve üreme çağının sonlarına gelmekte olan, 2-3 çocuk doğurmuş olan bir kadında, artık çocuk sahibi olunmak istenmiyorsa kalıcı yöntemlerden biri olan tüplerin bağlanması (tüp ligasyon) ile ömür boyu doğum kontrolü sağlayabiliriz.

Dolayısıyla, kişilerin farklı yaşam dönemlerinde farklı tercihleri olabilir. Bu yüzden o kişinin genel durumu da mutlaka gözden geçirilmelidir. Bazı doğum kontrol yöntemleri sağlık sorunlarınızla uyumsuz olabilir. Geçirmiş olduğunuz hastalıklar, aileden gelen bir takım hastalık riskleri göz önüne alınarak, hangi yöntemin size uygun olup olmadığının araştırılması ve doğum kontrol yöntemlerinin en verimli bir şekilde yararlanmak için doktorunuzla birlikte, bu seçenekleri gözden geçirerek önerilerine eksiksiz uymalısınız. Yine de, korunmasız bir cinsel ilişkide bulunduysanız veya bir korunma yöntemi kullanırken beklenmedik bir durumla karşılaşırsanız hamileliği önlemek için cinsel ilişkiden sonraki ilk üç gün (72 saat) içinde aile planlaması hizmeti sunan bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Kadınlarda en sık rastlanılan enfeksiyon türleri arasında başta vajinal enfeksiyonlar gelir. Bu enfeksiyonlar belirgin semptomlarla kendilerini gösterebildikleri gibi, rutin muayene esnasında da saptanabilirler. Cinsel ilişki yaşayan herkes cinsel yolla bulaşan vajinal enfeksiyonlara karşı risk altındadır. Çoğu zaman vajinal enfeksiyonlarda belirtilerin olmaması ya da kişileri rahatsız edecek boyutta hafif belirtilerin görülmesi, hastalığın yayılması açısından önemlidir. Çünkü, hastalık toplumumuzda sessizce ve çok hızlı bir şekilde gelişebilir ve bu durum geniş bir halk kitlesine yayılabilir.

Vajinal enfeksiyona maruz kalan kadınlarda oluşan en önemli şikâyetler arasında yanma hissi, kaşıntı, kokulu, koyu kıvamda ya da beyaz renkli, kokusuz, peynir kırıntıları şeklinde akıntılar ile, cinsel birliktelik anında ağrı ve kaşıntıya bağlı gelişen tahriş olarak sıralayabiliriz. Ayrıca, tahrişe bağlı olarak kızarıklık, ödem ve kanamalarda meydana gelebilir. Enfeksiyonlar genelde mantar, bakteri ve parazitler nedeniyle ortaya çıkabilmektedir. Mantar nedeniyle ortaya çıkan enfeksiyonlar genellikle gebelik döneminde, sürekli antibiyotik kullanan kişilerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda oldukça sık görülür. Bunların yanı sıra diyabet hastalarında da sıkça karşılaşılır.

Mantar enfeksiyonları genellikle kadınlarda görülür ama bakteri sebebiyle, kötü kokan sarı renkte oluşan vajinal akıntılar bulaşıcı özelliğe sahip olduğundan, cinsel birliktelikle beraber erkeklerde de herhangi bir şikâyet görülmeden ortaya çıkabilir. Bu tür enfeksiyonlar özellikle, bebek düşünen çiftlerde birçok problemlere yol açabilmektedir. Özellikle erkeğin sperm kalitesini ve hareketliliğini azaltarak gebelik için döllenmeyi engeller. Bu durum antibiyotik tedavisi ile kolaylıkla kontrol altına alınabilir. Bu nedenle, ilaçlar doktorunuzun önerdiği dozda ve önerdiği sürede kullanılmalı ve düzenli sağlık kontrolleriniz yapılmalıdır. Tedavi edilmediği durumlarda ise, kadın ve erkekte kısırlığa, kadınlarda düşük, dış gebelik, rahim ağzı kanserleri ile yeni doğan bebeklerde görülen sakatlıklara ve ölümlere yol açabilir. Erken tanı her zaman çok önemlidir. Tanı ve tedavideki gecikmeler hem tedavi açısından başarıyı engeller hem de kısırlık başta olmak üzere birçok hastalığa yol açabilir. Erken tanı ile kişilerin yaşam kalitesi önemli ölçüde artacak ve tüm tedavi aşamalarında önemli ölçüde başarı sağlanacaktır.

Doğumdan sonra kadınların vücutları, hem fizyolojik hem de psikolojik olarak çok sayıda değişikliğe uğramaktadır ve biz bu döneme lohusalık dönemi diyoruz. Lohusalık döneminde; 6 hafta içinde üreme organları eski ve normal haline döner. Ancak, doğum esnasında gerilen vajina oldukça yavaş ilerleyerek eski haline dönebilir. Doğum sonrasında yaşanan vücut ısısının düşmesi ile annenin fizyolojik titremesi ortaya çıkar ve üşüme hissi oluşur. Kısa bir süre sonrasında ise bu tür sorunlar zamanla geçer.

Doğumdan Sonra Karın Bölgesi

Doğumdan sonra, gebelikte genişleyen ve esneyen karın kasları 6 hafta sonra toplanmaya başlar. Karın bölgesinde oluşan sarkık ve yumuşaklık 4 ila, 5 ay sonra gerçek sağlamlığına ulaşır. Bu bölgede oluşan hassasiyet nedeniyle yapılacak olan kegel egzersizleri ile leğen kemiğinizin kaslarını kuvvetlendirebilirsiniz. Ağrıyı ve oluşan ödemi azaltarak dolaşımı arttırabilir, kas zayıflığınızı da büyük ölçüde önleyebilirsiniz. Ayrıca, yapılan bu egzersizlerle ileri yaşantınızda oluşabilecek, çoğu kadının hayatını kâbusa çeviren idrar kaçırması, kan toplanması ve hemaroid problemlerinizi de bir nebze engellemiş olursunuz. Annenin emzirme döneminde fazla terleme sebebiyle, oluşan cilt dokusundaki ödem hızla çözülür. Bu sistemlerdeki oluşan değişikliklerde 6 ncı haftanın sonunda normal haline dönmektedir.

Doğum Sonrası İçin Bilinmesi Gerekenler

Gebelik boyunca kadının iç ve dış dudaklarında da oluşan sarkıklar meydana gelebilmektedir. Doğumdan sonra tekrar eski haline dönmesi beklenir. Hâlbuki böyle bir durum söz konusu değildir. Vajinal bölgede oluşan renk değişikliği ise, doğumdan sonra 10 güne kadar eski görümüne ulaşabilmektedir. Ayrıca, gebeliğiniz boyunca vücudunuzda çok sayıda hormon üretimi de başlamış olur. Özellikle, östrojen hormonu doğum yaptıktan sonra en kısa sürede eski halini alır. Progesteron hormonunun ise, eski seviyeye inmesi uzun zaman alabilir. Bu dönemde hormonlar sebebiyle, oluşan saç dökülmesi de yaşanabilir. Ancak, bu geçici bir dönemdir. Yine, loğusa iken, bağırsak hareketlerinizde yavaşlama ve kabızlıkta yaşayabilirsiniz. Böyle problemler yaşamak istemiyorsanız lifli gıdalar ve sıvılar tüketerek bu sorunlarınıza çözüm getirebilirsiniz.

Anne sütü, gebelik sonrası her yeni doğan bebeğin ilk 6 aylık dönemlerinde tek başına büyüme ve gelişmesine yetecek oranda besin öğelerini taşıyan en uygun besin olup, hem anneler için hem de bebeklerin sağlığı açısından oldukça faydalıdır. Bu nedenle, bebeğinizi mutlaka en az 6 ay süreyle emzirmenizde yarar vardır. Çünkü bebeğinizi memeden ayırdığınız zamanlarda göğsünüzde oluşan süt birikmeleri size sıkıntı yaratabilir.

Göğüste Süt Birikmesi Olduğunda

Göğüste süt birikmesi olduğu zamanlarda muhakkak bebeğinizi sık aralıklarla emzirmeniz gerekmektedir. Eğer ki, bebeğiniz memenizi almakta zorluk çekiyorsa bu durumda muhakkak meme pompaları ile göğüs sağılarak boşaltılmalıdır. Ağrınız çok fazla olursa ağrı kesicilerle takviye edilmelidir. Bu durum süt kanallarınızın tam olarak boşaltılmadığı ile ilgilidir. Memenizde hiçbir zaman sütünüz bitmez, çünkü bebeğiniz emdikçe beyne uyarı yollar, tekrar süt üretir. 20 dakika arayla her iki göğsünüzü emzirmenizde fayda vardır. Özellikle, süt birikmesi olmaması için daima sütün yoğun olduğu göğsünüzden başlayarak emzirmeye devam edebilirsiniz. Her emzirme anında göğsünüzün iyice boşalmasına dikkat ederek, farklı pozisyonlarda bebeğinizi emzirebilirsiniz. Bu arada ağrı ve dolgunluk olan memenize sıcak kompresler uygulayabilirsiniz ve halen bu durum devam ediyorsa, soğuk kompres uygulayın.

Diğer taraftan, süt kanalları tıkandığında, meme dokusu iltihabi ve bunun sonucunda enfeksiyon oluşabilir. Yani göğsünüzde süt birikmesi sonucunda göğüsler şişer, ağrı ve ateş yapabilir. Bu durumun bebeğinizi emzirme açısından her hangi bir sakıncası yoktur. Genelde de, bebeğinizin göğsünüzü emmemesi ve uzun süre emzirmemeniz bu tür problemlere yol açabilmektedir. Yine, göğüslerde biriken sütü boşaltmak meme apsesi olmaması için çok önemlidir. Bebeğiniz anne sütü aldıkça göğsünüzün boşalıp, yumuşaması gerekir. Emzirme döneminde göğüsleriniz halen gergin ve sıkıysa bu durum memenin hala süt dolu olduğu, bebeğinizin yeterli miktarda emmediği anlamına gelir. Bu yüzden, göğsünüzün ucunu koyu renk kısmıyla beraber ağzının içine alıp almadığını mutlaka kontrol edin. Sadece meme ucunu alıyorsa süt pompası yardımıyla süt birikmesi oluşmaması için göğsünüzü boşaltabilirsiniz.  Halen, göğüslerinizdeki şişlik ve kızarıklık varsa mutlaka doktorunuza başvurun.

Metroraji, adet düzeninizin dışında görülen ara kanamalara verilen addır. Normal adet kanamaları ortalama 28 günde bir olan ve 5-7 gün arasında süren düzenli aralıklarla görülen kanamalardır. Genelde, kadınlar adet düzenlerindeki sapmalar ve gecikmeler nedeniyle ara kanamalar yaşayabilmektedir. Her yaşta olabildiği gibi, ileri yaş dönemlerinde menopozdan sonra da görülebilmektedir. Ara kanamalardan şüpheleniyorsanız vajinadan geldiğinden emin olmalısınız, çünkü bazen makattan gelen hemoroid kanaması ile idrar yollarından gelen kanamayı bir çok kadın karıştırabilmektedir. Hiçbir türlüsü normal değildir ve muhakkak altında yatan sebeplerin araştırılması gerekmektedir.

Metrorajiyi Önlemek

Metrorajiyi önlemek amacıyla, kanamaya yol açan hastalığın tedavi edilmesi gerekmektedir. Metroraji normalde adet kanamaları gibi yoğun değildir ve lekelenme tarzında kendini gösteren alışılmadık bir kanama olarak karşımıza çıkmaktadır. Pembe hafif lekelerden, koyu kahve pıhtılara kadar olabilir. Metrorajinin ilk nedenlerinden biri olarak ara yumurtlamalardır. Kanama lekelenme şeklinde gelir sebebini ise, hormonlar olarak gösterebiliriz. Çok çeşitli nedenler olabilir bunları sıralamak gerekirse; miyomlar, polipler, yumurtalık kistleri, korunma amacıyla takılan spiraller, cinsel ilişki sonrası, vajinada kuruluk, vajinada yırtılmalar, et benleri, doğum kontrol hapları, rahim kanseri, dış gebelik ve tiroid bezindeki salgı sorunları ara kanamaya yol açabilmektedir. Haliyle, bu tür problemlerin yaşanması kadınları oldukça endişelendirmektedir.

Kadının adet kanamasının dışında her ay ara kanamaları oluşursa, bu ciddi bir durumdur ve muhakkak zaman kaybetmeden bir jinekologa giderek, ultrasonografi muayenesi, tahlil ve gerekli tetkiklerle hastanın tedavilerine başlanılmalıdır. Yaşınız kaç olursa olsun, adet döneminiz dışındaki ara kanamaların uzun sürmesi durumlarında mutlaka doktorunuza görünün derim. Dönemsel nasılsa geçer demeyin ve erken teşhisle tedavinize başlayıp, bu süreci daha kolay ve çabuk atlatabilirsiniz. Bu süreçte, kanın pıhtılaşmasını güçleştiren aspirin türü ilaçları almamaya da özen göstermelisiniz. Bir diğer hususta, çok nadirde olsa aşırı kanaması olan hastalara kanamayı durdurmak amacıyla, küretaj yapılması da gerekebilir.

Rahimde ağrı, genelde kadınları günlük yaşantılarından ve işlerinden yoksun bırakarak, son derece yaşam kalitelerinin düşmesine yol açan problemler arasında yer almaktadır. Bu durum kadınların %75 inde, görülmekte olup, ciddi hastalıkların habercisi olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Günümüzde bu tür problemler aslında kadınları psikolojik olarak da etkileyebilmekte ve cinsel hayatları önemli ölçüde zarar görebilmektedir.

Rahimde Oluşan Ağrılar

Rahimde oluşan ağrıların pek çok sebebi olup, uzun süreli süren ağrı ya da sızı gibi durumlarla ortaya çıkabilmektedir. Özellikle, rahim içinde oluşan myomlar ve polipler ağrı nedeni sayılır. Rahim ağrısı sadece rahimde oluşan bir durumdan ötürü değildir. Kadınların rahminde ağrı olmasının en çok görülen nedeni tabiî ki, cinsel ilişki ile bulaşan rahim ağzı enfeksiyonlarıdır. Enfeksiyon sebebiyle, kişinin kasıklarında ve bel bölgesinde ağrılar oluşabilmektedir. Tüplerde sıvı birikmesi, geçirilmiş bir enfeksiyona bağlı olarak tüplerin tıkanması, bunun dışında dış gebelik, üreme organlarında enfeksiyon, apandisit, idrar yolları enfeksiyonları, sindirim sisteminde oluşan ağrılar, böbrek taşları, endometriyozis, rahimde yapışıklık ve rahmin duruş bozukluğu kaynaklı da olabilmektedir. Yine, bu tür ağrılar adet sancısı olabileceği gibi, başka sebeplerden ötürü de olabilmektedir.  Ayrıca, ileri yaş dönemlerinde yumurtalık kanserleri de ağrı ile kendini gösterebilir. Tümör kaynaklı rahim ağrıları genellikle başlangıç noktasından itibaren şiddetini giderek arttırır ve dayanılmaz bir hal alabilir.

Dolayısıyla, tedavi aşamasında teşhisin doğru konulabilmesi açısından ağrının nedeninin saptanması bu aşamada son derece önemli olabilmektedir. Çünkü, rahimde meydana gelen ağrının şiddeti, hastalığın seyri açısından gerekli bilgi verse de, yapılan ultrason muayenesi ve gerekli tahlil ve tetkiklerle hastalığın kaynağı ve durumu hakkında size kesin bilgi verebilmektedir. Rahimde oluşan ağrıların birçoğu kişilerde ciddi anlamda üreme problemi ve sağlık sorunlarına da yol açmaktadır. Bu yüzden, hiç zaman kaybetmeden uzman bir doktora gidip, gerekli tedavi sürecini başlatmanız gerekir.