ADET SANCISI (DİSMENORE)

Adet Sancısı (Dismenore)

Dismenore, sancılı adet görme anlamına gelmekte olup, en sık karşılaşılan jinekolojik problemler arasındadır. Adet sancısı olan kadınlarda bulantı, baş ağrısı, kabızlık veya ishal gibi şikayetler de görülebilir. Adet ağrısı genelde adetten 1-2 gün öncesinde hafiften başlar ve bazı kadınlarda ise bu ağrı daha şiddetli olabilmektedir. Bu farklılığın temelinde kişisel, hormonal, psikojenik ve metabolik farklılıklar yatabilir.

Dismenore Tanısı Nasıl Konur?

Dismenorenin nedeni ayrıntılı hastalık öyküsü ve muayene ile saptanabilir. Bunun yanı sıra sancıların primer veya altta yatan başka bir patolojiye bağlı olup olmadığını anlamak amacıyla hastaya öncelikli olarak ultrason muayenesi, pap smear ve bazı testler yapılmalıdır.

Dismenore Tedavisi Nasıl Yapılır?

Dismenore tedavisinde, öncelikli olarak kasları gevşeten hormonal tedavi ya da ilaç tedavisi önerilir. Ancak, bazı olgularda cerrahi operasyona gerek duyulabilmektedir.  İlaç tedavisi ve kullanımı hakkında pek çok çalışmalar vardır. Eğer bu ilaçlar tedavide yeterli olmuyorsa hastaya doğum kontrol hapları denenebilir. Sekonder dismenore tedavisi ise altta yatan sebebe yönelik olarak yapılmalıdır.

Dismenore Çeşitleri?

Primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olmak üzere iki tip dismenore vardır.

Primer Dismenore

Adet ağrısana sebep olabilecek altta yatan bir neden olmaksızın, sadece adet sırasında sancının sıklıkla görülmesi durumudur. En sık karşılaşılan jinekolojik yakınmalardır. Ergenlik sonrası olguların yaklaşık %50`sinde primer dismenore görülebilmektedir. En sık 10 ila 20`li  yaşlarda görülmektedir ve henüz evlenmemiş genç kadınların hastalığı olarak kabul görmektedir. Primer dismenore tanısı koyabilmek için öyküde 3 özellik önemlidir; Bunlardan birincisi; Daima ovulatuar sikluslarda oluşur. İlk başlangıcı genellikle menarştan kısa bir süre sonrasına rastlar. İkincisi; Sancı, menstruasyondan bir kaç saat önce veya menstruasyonla birlikte başlar ve 48 ila 72 saat sürer. Üçüncüsü; Sancı kramp tarzındadır ve özellikle suprapubik bölgede yoğun olup, ağrı bele ve uyluğa doğru yayılabilmektedir. Bu durum ilk adet görmeden sonraki 1-2 yıl içinde başlar ve kırklı yaşlara kadar devam edebilir. Primer dismenorede, rahim, yumurtalık ve diğer organlarda herhangi bir patoloji yoktur. Sancı, genelde adet kanaması ile başlar, bazen de 1-2 gün önce başlayıp adet kanamasının başlaması ile birlikte yoğunlaşır. Ağrı, karnın alt tarafında kramplar veya spazm şeklinde olup, 48-72 saat içerisinde sonlanır. Çoğu kadınlarda ağrı atakları yaşlanmayla azalır, bunun yanında ağrılar doğum sonrasında da azalabilmektedir.

Primer Dismenore Neden Olur?

Adet kanaması esnasında rahim kasılmalar yapar ve endometrium dediğimiz rahim iç tabakasını dışarı atar. Bu esnada, uterusta rahim kasılmalarından sorumlu prostoglandin denen maddeler rahimde salgılanır ve oluşan adet kanaması miktarının minimal düzeyde kalmasını sağlar. Primer Dismenoreli hastalarda rahimde ağrıya ve kasılmaya yol açan neden, prostaglandin maddesinin yapımının artması halinde bazı kadınlarda aşırı reaksiyon göstermesi ile birlikte daha kuvvetli rahim kasılmalarına yol açabilmektedir.